Bezienswaardigheden van Chevalier d’Éon.
Cathédrale St. Étienne
-
Dit is één van de eerste grote vroeg gotische kathedralen van Frankrijk, hoewel de afmetingen van het schip (114 m lang, 15 m breed en 25 m hoog) nauwelijks als gotische proporties gezien kunnen worden.
-
Kunsthistorici verschillen met elkaar van mening over de plaats die deze kerk (mede gezien latere wijzigingen) in de architectuurhistorie inneemt.
-
Wel duidelijk is dat de architecten (de eerste is onbekend) met hun schepping vele andere bouwmeesters hebben beïnvloed.
-
Eén ging zelfs naar Canterbury in Engeland; dat dit hem slecht bekomen is, doordat hij daar van een steiger viel en verongelukte, is een ander verhaal.
-
Rond 1140 gaf aartsbisschop Henri Sanglier opdracht voor de bouw van een kathedraal (de vierde), waarvoor het concept dat abt Suger ontwierp voor de kathedraal van St. Denis in Parijs als voorbeeld diende.
-
Vele bisschoppen waren in 1144 aanwezig bij de wijding van het koor van deze kathedraal in Parijs en namen de principes over, zodat de gotiek haar intrede deed.
-
Het hoofdaltaar in het koor van de kerk in Sens werd in 1164 door paus Alexander III gewijd, waarna het schip snel volgde (1180).
-
Alleen de voltooiing van de westgevel werd door een brand in 1184 vertraagd (voltooid in 1230).
-
Het koor heeft wel een omgang, maar geen kapellenkrans; slechts in het midden steekt een kapel uit buiten de gesloten, halfronde omtrek.
-
Een dwarsbeuk was niet voorzien, maar werd in het begin van de 16de eeuw wel toegevoegd (in flamboyant gotische stijl), eigenlijk een ongelukkige aantasting van de lengterichting.
-
Een andere architectonische wijziging was het vetvangen van de gotische kapellen aan de zijbeuken door neoromaanse arcaden in de 19de eeuw en het vergroten van de bovenvensters (inclusief maaswerk) in het schip, zes eeuwen eerder.
Exterieur.
-
De west façade wordt geleed door vier imposante steunberen, die als geleding noodzakelijk waren om de druk van de gewelven van het schip binnen op te vangen.
-
Op het vroeg gotische linker zijportaal (portaal van Johannes de Doper), dat rond 1185 vervaardigd moet zijn, is in de sculptuur te zien dat de plooival het lichaam accentueert en nog niet andersom.
-
Op het timpaan wordt Christus omringd door engelen; daaronder is van links naar rechts de doop van Christus, het feestmaal bij Herodes en de onthoofding van Johannes te onderscheiden.
-
Op de archivolten zijn niet, zoals daarvoor gebruikelijk, afzonderlijke personen gebeeldhouwd, maar beeldengroepen: op de binnenste het leven, en op de buitenste ring de verering van Johannes.
-
In de medaillons van de sokkelzone zijn de (on)deugden gierigheid en vrijgevigheid allegorisch uitgebeeld.
-
Puur gotisch is wel het schuin aflopen van de deurposten, waardoor de beelden meer bewegingsvrijheid krijgen.
-
De datering van het centrale portaal moet omstreeks 1200 geplaatst worden, maar het timpaan is eind 13de eeuws.
-
Dit timpaan heeft een niet alledaags thema, het martelaarschap van de heilige Étienne (Stofanus), omdat de gebruikelijke voorstelling van Christus als triomfator (een 19de eeuwse reconstructie), boven het 13de eeuwse roosvenster en dus als algehele overkoepeling boven de portalen, voorkomt.
-
Alle andere elementen van de hier aanwezige sculpturale kunst zijn wel vroeg gotisch.
-
Het beeld van de heilige Stofanus (rond 1200), afgebeeld als diaken, op de middenstijl wordt door zijn expressiviteit, lichaamshouding en plooival van de gewaden tot de vroeg gotische juweeltjes gerekend.
-
Ook de kop van deze heilige kon bewaard blijven, doordat iemand tijdens de `beeldenbestorming' van de revolutionaire jaren de heilige een rode Frygische muts (het symbool van de Franse Revolutie) over de oren trok.
-
Op de vijf archivolten zijn de 62 lichamen van engelen, heiligen, ridders en vrouwen te zien, die niet van onthoofding werden gevrijwaard.
-
Het thema van de wijze en dwaze maagden (op bas reliëfs van de deurposten) wordt herhaald in twee medaillons boven het timpaan: open stadspoort met wachtende bruidegom (wijs) en gesloten poort.
-
In de vier registers van de sokkelzone passeert de kennis die in de Middeleeuwen was opgebouwd, de revue; dit was normaal in de romaanse beeldhouwkunst, maar komt zelden voor in de gotische.
-
De details van de bovenste ring zijn het best bewaard gebleven.
-
Rechtsboven de kalender: onder meer uitgebeeld door de tweekoppige janus (januari), het enten van jonge wijnstokken (maart) en de slacht van een zwijn (december).
-
Linksboven komen de vrije kunsten voor: dialectiek (slang), muziek (carillon), filosofie (een figuur met scepter, boek en kroon).
-
De letters alfa en omega staan voor Christus: `Ik ben de alfa (het begin) en de omega (het eind) en behalve mij is er geen God'.
-
Daaronder zijn nog met moeite enige scènes te herkennen: een kind op de rug van een struisvogel, een zittende ezel (symbool voor stupiditeit), een kameel (symbool van Arabië), een Mare (de zee) op een dolfijn met een roeispaan in de hand, en een sciapode (mens, die zijn enige voet als zonnescherm gebruikt).
-
Het rechter zijportaal is 13de eeuws en volledig gewijd aan Maria.
Interieur.
-
Hoewel de wezenlijke bouwtechnische kenmerken van de vroege gotiek (verticaliteit en ontbinding van de wandstructuur) in detail aanwezig zijn in deze kathedraal, toont zij ook wat afwijkingen, zoals een driedelige wandopstand in plaats van de vierdeling die kenmerkend is voor de eerste fase van de gotiek (bijvoorbeeld Laon in Champagne).
-
De beuken hebben wel de karakteristieke gewelfbouw: het zesdelige ribgewelf in het schip en het vierdelige in de zijbeuken en ook de afwisseling van `zware' en `lichte' pilaren is conform de traditie.
-
De gebrandschilderde ramen werden tussen de 12e en de 17e eeuw vervaardigd.
Musée de Sens.
-
Het Palais synodal werd zowel gebruikt voor de bijeenkomsten van de synoden als voor de rechtspraak en als gevangenis.
-
In de kerkers kerfden gevangenen graffiti het merendeel religieus getint in de zachte kalksteen.
-
Het complex heeft fraaie gotische vensters en de typisch Bourgondische dakbedekking van geglazuurde tegels.
-
Viollet le Duc verzorgde in de 19de eeuw de restauratie.
-
De collectie omvat een prehistorische verzameling, de zeer gerenommeerde collectie Gallo Romeinse voorwerpen, beelden uit de kathedraal, geologische items, 19de eeuwse schilderijen, maar vooral de kerkschat van de kathedraal, één van de rijkste van Frankrijk: wandtapijten (15de-16de eeuw), liturgische objecten en kledij (vanaf 5de eeuw), ivoorkunst (5de-6de eeuw) en edel smeedwerk.
-
Speciale aandacht vraagt een 11de eeuwse Byzantijnse reliekkist van ivoor.
-
Vanaf het plein voor de kathedraal is een korte wandeling door het stadshart aan te bevelen.
-
Schuin rechts van de markthal loopt de Rue Voltaire, waar u op de hoek aan uw rechterhand het 16de eeuwse Auberge de la Pointe ziet.
-
U gaat hier linksaf door de Rue du Plat d'Etain, u steekt de Grande Rue (voetgangersdomein, mooie 16e eeuwse vakwerkhuizen, één met Mariabeeldje) over en loopt links de Rue Rigault in, waar op nr. 5 het 17de eeuwse Hotel Vezou staat.
-
Rechtsaf komt u in de Rue Émile Peynot.
Église St: Pierie le Rond.
-
Het met een houten zoldering bedekte schip dateert van de 13de eeuw, de glas in loodramen in de linker zijbeuk zijn voor het grootste deel nog 16de eeuws en het smeedijzeren hek kreeg een eeuw later gestalte.
-
Rechtdoor lopend en daarna tweemaal links passeert u het donkerbruine, houten Maison Jean Cousin.
-
Op de hoek van de Rue de la République (winkelstraat) rechts ontwaart u een ander karakteristiek huis.
Maison d'Abraham
-
Dit 16de eeuwse vakwerkhuis heeft op de hoek een gebeeldhouwde Jesseboom.
-
Het Maison du Pillier daarnaast bezit een fraaie poort uit dezelfde eeuw.
-
Als u de Rue de la République (links) inloopt arriveert u weer bij de kathedraal.
Samengesteld door: BusTic.nl
|
F
rankrijk.