Samenvatting 5
1 Inleiding 6
1.1 Wat is Natura 2000? 6
1.2 Beheerplan Waddenzee 6
1.3 Functie beheerplan 8
1.4 Uitgangspunten en gebruikte systematiek beheerplan 9
1.5 Leeswijzer 11
2 Landschapsecologische beschrijving 12
2.1 Visie op toekomstig beheer en ontwikkelingen in het waddengebied 20
3 Instandhoudingsdoelstellingen 23
3.1 Kernopgaven en ‘sense of urgency’ 23
3.2 Instandhoudingsdoelstellingen 24
4 Uitgangspunten Beleid en Huidige Activiteiten 30
4.1 Plannen en beleid 30
4.2 Huidige activiteiten 33
4.3 Huidig natuurbeheer 35
4.4 Ontwikkelingen in activiteiten 38
4.5 Ontwikkelingen in natuurbeheer 39
5 Instandhoudingsdoelen in omvang, ruimte en tijd 41
5.1 Inleiding 41
5.2 Habitattypen 41
5.3 Habitatsoorten 55
5.4 Broedvogels 58
5.5 Niet-broedvogels 64
5.6 Ecologische kansen voor de instandhoudingsdoelstellingen in de huidige situatie 80
6 Instandhoudingsmaatregelen 83
6.1 Inleiding 83
6.2 Beschrijving instandhoudingsmaatregelen 83
7 Effecten van huidige activiteiten op de Instandhoudings-doelstellingen 87
7.1 Inleiding 87
7.2 Uitwerking huidige activiteiten 91
8 Overzicht van Maatregelen en het Doelbereik 118
8.1 Overzicht van nieuwe maatregelen 118
8.2 Worden de doelen bereikt? 121
9 Uitvoeringsprogramma 138
9.1 Uitvoering maatregelen: verantwoordelijkheden en kosten 138
9.2 Communicatie 138
9.3 Toezicht en handhaving 139
9.4 Monitoring en evaluatie van instandhoudingsdoelstellingen en maatregelen 144
9.5 Financiering van gehele uitvoering beheerplan 146
10 Sociaal economische Gevolgen 147
10.1 Inleiding 147
10.2 Beroepsvisserij 147
10.3 Recreatie 148
10.4 Civiele werken 149
10.5 Natuurbeheer en agrarisch gebruik 149
10.6 Toekomstige plannen en projecten en vergunningverlening 150
11 Literatuurlijst / bronnen 151
COLOFON 155
De biodiversiteit loopt wereldwijd sterk terug. De Europese Unie beschermt de natuurwaarden van Europa. De belangrijkste pijler van Europese natuurbescherming is de realisatie van Natura 2000: een netwerk van Europese natuurgebieden met belangrijke natuurwaarden. De Natura 2000-gebieden zijn aangewezen op grond van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Het doel is een wezenlijke bijdrage aan het behoud en herstel van de natuur van communautair belang in de Europese Unie. De Waddenzee is als Natura 2000-gebied onderdeel van het Natura 2000-netwerk. Op Europees niveau is het doel: behouden van de Europese biodiversiteit. Voor het Natura 2000-gebied Waddenzee zijn doelen (instandhoudingsdoelstellingen) geformuleerd die bijdragen aan het behoud van de Europese biodiversiteit.