Ondertitel: Onderzoeksrapport Instituut/uitgever

5

.4 Bodem versus grasanalyse

Het gehalte aan magnesium opneembaar in de bodem is bij Gerke Veenstra op de steenmeelstroken fors hoger dan de referentiestroken. Echter bij de labresultaten van grasmeting is hier geen verschil uit gekomen. Dat het Natriumgehalte in het referentiegras meer dan dubbel zo hoog is bij het met steenmeel aangewende gras, valt deels te verklaren door een hoger natrium uitwisselbaar gehalte in de bodem, maar deze is echter nog geen 10% hoger dan die bij het steenmeelgras. Waar de gehalten aan kobalt (azijn oplosbaar) gelijk zijn in de bodem, is het ijzer aktief gehalte van de referentiestroken gemiddeld fors lager dan de met steenmeel aangewende stroken. De verschillen zijn echter hier zo groot dat het aannemelijk is dat dit door de steenmeel komt.

Het calcium reserve gehalte van de bodem van dit perceel is hoger bij de referentie dan bij de steenmeelstroken. Bij het gewas is het precies omgedraaid, hierin is het calciumgehalte bij de steenmeelstroken toegenomen. Het natriumgehalte in het grasgewas is afgenomen bij de steenmeelstroken t.o.v. de referentiestroken. Het kobaltgehalte in het steenmeelgewas is toegenomen, na alle waarschijnlijkheid is dit te verklaren door de steenmeelaanwending. In het grasgewas is zink afgenomen in de steenmeelstroken. Daarentegen is Molybdeen in het gewas toegenomen op de stroken met steenmeel. Ook deze toename is naar alle waarschijnlijkheid gekomen door de steenmeelbemesting. Het mangaangehalte van het steenmeelgras is lager dan het mangaangehalte van het referentiegras, gezien de hoogte van het mangaangehalte in de bodem is dit een positieve ontwikkeling vooral ook omdat het mangaan opneembaargehalte in de bodem aanvankelijk hoger was bij de stroken waar de steenmeel op is aangewend. Het ijzergehalte in het verse grasgewas is ook toegenomen, dit verschil zou ook gedeeltelijk verklaard kunnen worden door het ijzer aktief gehalte in de bodem wat ook bij de 0-meting van de bodem bij de steenmeelstroken hoger was dan bij de referentiegras.

Het calciumgehalte in het gewas is bij Teake Vrieswijk op de steenmeelstroken fors toegenomen ten opzichte van de referentiestroken. Echter bij de 0-meting van de bodem waren geen verschillen zichtbaar. Dit verschil zou dus verklaard kunnen worden door het steenmeel. Het magnesium opneembaar gehalte van de bodem was bij de referentiestroken meer dan 10% hoger t.o.v. de steenmeelstroken. De verse gras analyses gaven eerder een tegenovergesteld beeld aan. Het natriumgehalte in het grasgewas is bij de steenmeelstroken toegenomen. Op basis van de 0-meting van bodem is geen verschil te zien. Een positief effect door het steenmeel zou hier goed te verklaren zijn. Met een toename in het gewas van meer dan 10% is het kobaltgehalte van het verse gras gestegen in de stroken die met steenmeel bemest zijn. Dit zou ook weer goed te verklaren zijn door de steenmeel. Koper opneembaar is in de bodem bij de steenmeelstroken lager dan de referentiestroken. Het absolute verschil is 50% maar omdat de verschillen relatief erg klein zijn, is er naar alle waarschijnlijkheid in het gewas nauwelijks iets veranderd. Het mangaangehalte in het verse gras is bij de steenmeelstroken lager dan de referentiestroken, dit verschil zou grotendeels verklaard kunnen worden door het lagere mangaan opneembaar gehalte in de bodem bij de steenmeelstroken t.o.v. de referentiestroken. Het ijzergehalte in het grasgewas is hoger bij de referentiestroken dan bij de steenmeelstroken, dit verloop is goed te verklaren door de ijzer aktief gehaltes in de bodem met elkaar te vergelijken.

Het fosforgehalte (P-AL) in de bodem bij Minne Hiemstra is bij de referentie stroken fors hoger dan de steenmeelstroken. Echter is dit verschil niet zichtbaar in het gewas. Natrium uitwisselbaar is bij de steenmeelstroken hoger dan bij de referentiestroken, in het gewas is nauwelijks een verschil te zien. Het azijn oplosbaar kobaltgehalte ligt in de bodem precies op de streefwaarde, maar in het gewas is een flink verschil te zien, bij de steenmeelstroken is een toename van meer dan 300%. Dit is vrijwel zeker te verklaren door het gebruik van steenmeel. Het zink opneembaar gehalte in de bodem is bij de referentiestrook hoger dan bij de steenmeelstrook maar omdat de verschillen relatief erg klein zijn, is er naar alle waarschijnlijkheid in het gewas nauwelijks iets veranderd. Het molybdeengehalte in het grasgewas is bij de steenmeelstroken verhoogd t.o.v. de referentie, het molybdeengehalte in de bodem was eveneens hoger bij de steenmeelstroken bij de 0-meting. Het opneembaar mangaangehalte in de bodem is bij de referentiestroken hoger dan bij de steenmeelstroken, dit verschil wordt hier niet teruggezien in het grasgewas. Het ijzer aktief bij de steenmeelstroken in de bodem is 50 % hoger als bij de referentie. Bij het gewas is dit zelfde beeld te zien.

Het fosforgehalte in het gewas bij Jan Hania is bij de referentie hoger als bij de steenmeelstroken. Het natrium in het gewas is hoger bij de steenmeelstroken ten opzichte van de referentie. Het zwavelgehalte van het verse grasgewas is teruggelopen bij de steenmeelstroken t.o.v. de referentiestroken. Bij Kobalt is een opmerkelijk verschil te zien bij het gewas, hier is bij de steenmeelstroken meer als 3 keer zo hoog als de referentie. Dit verschil zal naar alle waarschijnlijkheid door het steenmeel zijn gekomen. Vooral ook omdat er in de bodem bij azijn oplosbaar kobalt geen verschillen aangetoond zijn bij de 0-meting. Het koper opneembaar gehalte in de bodem is hoger bij de steenmeelstroken dan bij de referentiestroken. Bij molybdeen is in het gewas een verschil te zien van met als bovenliggende waarde de steenmeelstroken, dit verschil wordt waarschijnlijk gemaakt door het steenmeel. Het mangaan opneembaar gehalte in de bodem is bij de steenmeelstroken hoger dan bij de referentiestroken, in het grasgewas is dit niet het geval. Het ijzer aktief bij de steenmeelstroken in de bodem is hoger als de referentie. Bij het gewas is dit zelfde beeld te zien.